De Aap en de Damspelers
Het puikje van de schranderste apen
Zat, bij een dambord, naast twee knapen,
Te kijken, met een schijnvertoon
Van wijsheid, bij die soort van schepsels zeer gewoon.
Hij scheen aandachtig op te letten,
Gelijk een speler, knap en vroed,
Die soms, bij goede of slechte zetten,
Door knik of hoofdgeschud, zijn meening blijken doet.
Lang zat de jongste knaap te denken,
Wat zet hem ‘t meest gewin zou schenken,
En de aap zag ‘t spel beduidend aan,
Alsof hij zelf een’ slag wou slaan.
Nu knikt hij ‘t peinzend jongsken tegen,
En stoot hem aan, als blijk hoe hij op alles let,
En kijkt nog eens en kijkt ter degen,
En wijst op d’ een’ en d’ andren zet.
De knaap wordt boos en zegt: “Weet jij het? – wijze maatje?
Wat schijf verzet ik best? die hier ... of dáár? wat raad je?
De aap trok een vreemd gezigt, sloeg weêr ‘t spellen ga
En met een waanziek zelfbehagen,
Als was hij zeer gestreeld door ‘t vragen,
Bewoog hij ‘t hoofd en ... knikte ja.
Wilt gy ‘t verstand van hen doorgronden,
Die wanen, dat zij ‘t geen hun duister is verstonden,
Vraag hun dan af, wat spoor gij kiezen moet?
En ziet ge u met knikkend ja begroet,
Zoo is ‘t gemaklijk af te meten,
Dat zij van heel de zaak nietw weten.
(Enkhuizer Almanak (tot nut van ‘t algemeen) voor het jaar 1841
Gebeurt het u dus weer eens dat iemand naast het bord ernstig staat te knikken, alsof hij verstand van zaken heeft, vraag hem dan wat u moet zetten. Zulke mensen waren mijnheer Smit en Jacob Sterk, over wie ik al eens heb verteld.
Maar we hebben meer Sterk-e spelers gehad. Om te beginnen Piet Sterk. Trouw lid, lange tijd nauwgezet penningmeester, zong mee in de Matheuspassion in Naarden, maar was een zwak dammer. Mijn partij tegen hem op 22 september 1966 duurde dan wel 54 zetten, maar eigenlijk was die al na 10 zetten beslist:
Hans van der Veen – Piet Sterk
1. 33-28 17-21; 2. 39-33 21-26; 3. 44-39 20-25); 4. 31-27 14-20; 5. 37-31 26x37; 6. 42x31 10-14; 7. 41-37 4-10; 8. 47-42 19-23; 9. 28x19 14x23; 10. 31-26 9-14. Wit wint een schijf en ook de zwarte schijf op 27 zou spoedig verloren gaan.
We hadden ook nog Theun Sterk. In zijn jonge jaren was hij al eens lid van de club geweest, maar verhuisd naar het Gooi en nooit meer gedamd. Maar begin ’72 was hij in Grootebroek komen wonen en prompt meldde hij zich aan als lid. Niet lang bleef hij trouwens, slechts een paar jaar. Ik geloof dat hij stopte wegens ziekte. Jammer, want hij kon het spelletje wel aardig spelen. In de volgende partij, van 14 september 1072, wist ik wel te winnen, maar het ging moeizaam.
Hans van der Veen-Theun Sterk
1. 32-28 18-23; 2. 38-32 12-18; 3. 33-29 20-24; 4. 29x20 15x24; 5. 42-38 7-12; 6. 34-30 1-7; 7. 47-42 10-15; 8. 30-25 17-22; 9. 28x17 11x22; 10. 40-34 7-11; 11. 34-30 2-7; 12. 39-33 4-10; 13. 44-39 23-28; 14. 32x23 19x28; 15. 30x19 14x23; 16. 38-32 16-21; 17. 43-38 21-26; 18. 31-27 22x31; 19. 36x27 12-17; 20. 33x22 17x28.
Daar moet meteen maar een diagrammetje tegenaan.
21. 39-34 7-12; 22. 45-40 10-14; 23. 50-45 14-20; 24. 25x14 9x20; 25. 49-43 20-24; 26. 41-36 5-10; 27. 36-31 24-29; 28. 46-41 10-14; 29. 41-36 14-20;
30. 35-30 20-24; 31. 30x19 13x24; 32. 40-35 29x40; 33. 45x34 24-29; 34. 43-39 29x40; 35. 35x44.
stand na 35 van wit
35. - - 8-13; 36. 39-34 3-8; 37. 48-43 15-20; 38. 44-40 20-24; 39. 40-35 23-29; 40. 34x23 28x19; 41. 43-39 24-30; 42. 35x24 19x30; 43. 38-33 18-23; 44. 42-38 13-19; 45. 27-22 8-13;
46. 31-27 19-24; 47. 36-31 12-18; 48. 33-28 13-19; 49. 22x13 19x8; 50. 28x19 24x13; 51. 38-33 30-35; 52. 39-34 8-12; 53. 33-29 12-18; 54. 32-28 13-19; 55. 37-32 26x37; 56. 32x41 11-17; 57. 41-37 6-11; 58. 37-31
58. - - - 18-23; 59. 29x18 19-24; 60. 18-13 24-29; 61. 34x23 35-40; 62. 13-8 40-44; 63. 8-2 17-21; 64. 27x7 44-50; 65. 31-26 50x17; 66. 7-1 17-3; 67. 1-6 3-12; 68. 6-1 12x45; 69. 2-11 45-50; 70. 11-6 en zwart geeft op
Tot de laatste zet een interessante partij.
En dan heb ik ook nog een niet-lid met de naam Sterk, maar wel een heel sterk dammer: Cor Sterk uit de Langereis. Hij heeft een paar keer bij ons meegedaan aan een instuifavond. Hij had graag vaker willen komen, maar de afstand was hem daartoe toch een beetje te gortig. Cor Sterk was jarenlang de beste speler van damclub D.O.D., met welke we nu zo’n mooi samenwerkingsverband hebben.
Op 4 maart 1971 speelde ik in de hoogste groep, met twee spelers die later wél lid zouden worden: Piet Singer uit Wijdenes en Cor Westerveld uit Andijk. Ik speelde ze alle drie remise, Cor won de andere twee partijen en Singer en Sterk speelden remise. 40 minuten per speler per partij. Dat is krap, hoor.
Cor Sterk – Hans van der Veen
1. 32-28 20-25; 2. 37-32 19-24; 3. 41-37 14-19; 4. 46-41 17-21; 5. 31-27 21-26; 6. 36-31 10-14; 7. 41-36 18-23; 8. 34-29 23x34; 9. 40x20 15x24; 10. 44-40 12-18; 11. 39-34 24-30; 12. 35x24 19x39; 13. 43x34 14-19; 14. 49-44 7-12; 15. 40-35 1-7; 16. 44-40 5-10; 17. 50-44 10-15; 18. 44-39 18-23; 19. 48-43 11-17; 20. 34-30 25x34; 21. 40x18 13x22; 22. 27x18 12x23; 23. 31-27 7-11; 24. 27-22 17-21; 25. 33-29 23x34; 26. 39x30 9-13;
Interessant genoeg voor een eerste diagram.
Zwart lijkt op schijf 22 te gaan jagen, maar pas op voor het addertje onder het gras:
38-33 2-7; 30-24 19x30; 35x24 7-12; 42-38 12-18 ??
Wit combineert nu naar dam: 24-29 18x27, 43-39 23x24, 28-22 27x18 en 37-31. Heel mooi.
De partij:
27. 38-33 11-17; 28. 22x11 6x17; 29. 43-39 13-18; 30. 45-40 18-22; 31. 39-34 8-13; 32. 30-25 2-8; 33. 34-29 22-27; 34. 42-38 4-9; 35. 29-24 19x30; 36. 35x24 13-18; 37. 40-34 8-13; 38. 34-29 17-22; 39. 28x17 21x12; 40. 32x21 16x27;
Nu wordt het loei spannend. Ongetwijfeld zaten beide spelers al behoorlijk krap in de tijd.
41. 33-28 12-17; 42. 37-32 27-31; 43. 36x27 18-22; 44. 27x18 13x42; 45. 47x38 26-31; kansrijk spel voor zwart, zou je zeggen, maar die klok, oh die klok.
46. 32-27 31x22; 47. 38-32 17-21; 48. 29-23 21-26; 49. 23-19 22-27; 50. 32x21 26x17; 51. 25-30 9-14.
Hier geeft zwart de punten weg. Voor de hand ligt 17-21. Wit is dan genoodzaakt twee schijven te offeren om naar dam te kunnen en er resteert een eindspel van vier tegen één.
Laatste zetten:
52. 19x10 15x4; 53. 24-29 remise.